Günümüz dünyasında sıkça duyduğumuz ‘çok yorgunum’ serzenişi, artık kişisel bir durum olmaktan çıkıp toplumsal bir mesele haline geldi. Medicana Sağlık Grubu Psikiyatri Bölümü’nden Dr. Öğretim Üyesi Müge Yaşar, sürekli yorgunluğun aslında bir teşhis değil, modern yaşamın getirdiği yoğunluğun bir sonucu olduğunu belirtiyor. İnsan biyolojisinin kaldıramayacağı bir hızla ilerleyen çağımızda, bu yorgunluk hali, özellikle dijital dünyanın getirdiği uyaranlar nedeniyle daha da derinleşiyor.
Dijital Çağın Getirdiği Yeni Yorgunluk: Dijital Tükenmişlik
Dr. Müge Yaşar, özellikle sosyal medya kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte ortaya çıkan dijital yorgunluk veya dijital tükenmişlik durumuna dikkat çekiyor. Sürekli bildirimler, mesajlar, kusursuz görünen dijital hayatlar ve ‘geride kalıyorum’ hissi, ruh sağlığımız üzerinde ciddi etkiler yaratıyor. Bu durum, anksiyete, depresyon, dikkat eksikliği ve genel bir tükenmişlik hissine yol açabiliyor.
Yoğun iş temposu, şehir yaşamı ve dijital uyaranlara maruz kalmak, beynimizi sürekli bir alarm durumunda tutarak kronik strese neden oluyor. Bu da vücudun sempatik sinir sistemini sürekli aktif hale getirerek kortizol ve adrenalin seviyelerini yükseltiyor. Bu durum, ‘allostatik yük’ olarak adlandırılan, vücudun kronik strese uyum sağlamaya çalışırken yıpranması anlamına geliyor. Sonuç olarak, hem fiziksel hem de zihinsel yorgunluk kaçınılmaz hale geliyor.
Dijital Yorgunlukla Mücadele Yolları
Peki, bu modern çağın sessiz salgınıyla nasıl mücadele edebiliriz? Dr. Yaşar, en önemli çözümün yaşam ritmimizi yeniden ayarlamak ve gerekirse bir ruh sağlığı uzmanından destek almak olduğunu vurguluyor. Özellikle pandemi sonrası artan ekran süresi ve hareketsiz yaşam tarzı, uyku bozuklukları, anksiyete ve özgüven sorunlarına yol açabiliyor.
Bu noktada dijital hijyen ve dijital detoks önerileri önem kazanıyor. Zaman yönetimi, sınır koyma ve belirli saatlerde bildirimleri kapatmak gibi basit ama etkili yöntemler, zihinsel yorgunluğu azaltmada bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Kendi kendimize ‘hayır’ diyebilme becerisi, hem başkalarının taleplerine hem de mükemmeliyetçi iç sesimize karşı bir savunma mekanizması oluşturuyor.
Dijital yorgunluktan korunmak için yatmadan en az bir saat önce tüm ekranları kapatmak, melatonin salınımını destekleyerek uyku kalitesini artırabilir. Ayrıca, gün içinde enerjimizin yüksek olduğu zamanları belirleyip en zorlu görevleri bu saatlere planlamak, bilişsel tükenmeyi önlemeye yardımcı olur.
Anı Yaşamak ve Kendine İyi Bakmak
Dr. Yaşar, yorgunluk ve tükenmişlik hallerinden korunmanın bir diğer önemli yolunun ise farkındalık (mindfulness) ve nefes egzersizleri olduğunu belirtiyor. Anı yaşamaya odaklanmak, zihnin sürekli geçmiş kaygıları veya gelecek endişeleri arasında gidip gelmesini engeller. Düzenli diyafram nefesi, otonom sinir sistemini dengeleyerek dinlenme ve sindirimden sorumlu parasempatik sistemi aktive eder.
Enerjimizi tüketen değil, anlam ve amaç katan aktivitelere yönelmek de büyük önem taşıyor. Aile, arkadaşlar ve sevdiklerimizle vakit geçirmek, yalnızlık ve tükenmişlik riskini azaltan en güçlü faktörlerden biridir. Son olarak, kendimize karşı nazik olmak, hatalarımızda veya zorlandığımızda kendimizi yargılamak yerine destek olmak, mükemmeliyetçilikle mücadelede en etkili yoldur.
haberyuvasi.com.tr olarak, modern yaşamın getirdiği zorluklara karşı sizleri bilinçlendirmeye ve çözüm önerileri sunmaya devam edeceğiz. Unutmayın, zihinsel sağlığınız en az fiziksel sağlığınız kadar önemlidir.
