Türkiye’de İş Kazalarının Çoğunluğu Tedbir Eksikliğinden Kaynaklanıyor: Ekonomiye Milyarlarca Dolar Zarar
Türkiye’de trafik kazalarının ardından en büyük can ve mal kaybına yol açan iş kazaları, ülke ekonomisi için devasa bir yük oluşturuyor. Yapılan araştırmalar, bu kazaların yıllık maliyetinin 10 milyar doları aştığını ortaya koyuyor. Aydın’da iş sağlığı ve güvenliği alanında öncü firmalardan Polat OSGB’nin Sorumlu Müdürü ve İş Güvenliği Uzmanı Emin Tükel, bu tablonun değişmesi için atılması gereken adımları ve iş güvenliğinin aslında bir masraf değil, kritik bir yatırım olduğunu vurguladı.
6331 Sayılı Kanun ve İş Güvenliğinin Önemi
30 Haziran 2012’de Resmi Gazete’de yayımlanarak 1 Ocak 2013’te yürürlüğe giren ve 2025 itibarıyla tehlike sınıfı ayrımı olmaksızın tüm iş yerlerinde zorunlu hale gelen 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, geride bıraktığımız 13 yıllık süreçte pek çok tartışmaya sahne oldu. Ancak zamanla, iş güvenliği önlemlerinin bir maliyet kalemi olarak görülmemesi gerektiği, aksine geleceği güvence altına alan stratejik bir yatırım olduğu gerçeği daha net anlaşıldı.
Emin Tükel’in dikkat çektiği istatistikler ise durumun vahametini gözler önüne seriyor: “Kısa süre öncesine kadar ülkemizde meydana gelen iş kazalarının neredeyse tamamı insan kaynaklıydı; yani ihmal ve gerekli tedbirlerin alınmamasından kaynaklanıyordu. Türkiye, maalesef iş kazaları ve meslek hastalıkları konusunda Avrupa’da ilk sıralarda yer alıyordu. Bu kazaların ülke ekonomisine yıllık maliyeti 10 milyar doları aşıyordu. Oysa bu maliyetin sadece yüzde 25’i önleyici tedbirlere harcansaydı, yaşanan can kayıpları ve acıların yanı sıra ülke ekonomisine 7.5 milyar dolar gibi devasa bir katkı sağlanmış olacaktı.”
Farkındalık Eksikliği ve Basit Tedbirlerin Göz Ardı Edilmesi
Polat OSGB Sorumlu Müdürü Tükel, iş güvenliği alanında karşılaştıkları en büyük sorunun, işverenlerdeki ‘farkındalık eksikliği’ olduğunu belirtiyor. Pek çok işverenin, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini bir zorunluluk ve maliyet unsuru olarak gördüğünü, ancak alınmayan her önlemin ileride çok daha büyük maliyetlere ve telafisi imkansız sonuçlara yol açtığını vurguluyor. “Tehlike sınıfı ne olursa olsun, artık tüm işyerleri iş sağlığı ve güvenliği hizmeti almak zorunda,” diyen Tükel, kazaların büyük çoğunluğunun aslında basit ve kolay alınabilir önlemlerin göz ardı edilmesinden kaynaklandığının altını çiziyor.
Alınması Gereken Temel Önlemler Nelerdir?
İş güvenliği uzmanı Emin Tükel, iş kazalarını azaltmak için alınması gereken temel tedbirleri şöyle sıralıyor:
- Elektrik panolarının düzenli olarak kontrol edilmesi
- Makine koruyucularının yerinde ve aktif olması
- Yüksekte çalışma ekipmanlarının işe uygun ve TS EN standartlarına göre seçilmesi
- Kimyasal etiketlerinin güncel tutulması
- Çalışanlara yönelik düzenli ve etkili eğitimlerle farkındalığın artırılması (yılda en az bir kez)
Tükel, bu basit adımlarla dahi birçok ağır yaralanma ve ölüm vakasının önüne geçilebileceğini ifade ediyor. Ancak Türkiye’de hakim olan “Bana bir şey olmaz” anlayışının, alışkanlıklar nedeniyle risk alma eğiliminin ve kişisel koruyucu ekipmanların (KKE) kullanımındaki ihmalkarlığın, iş kazaları oranlarını artıran en önemli faktörler olduğunu belirtiyor. KKE takmamanın bir cesaret göstergesi değil, istatistiksel olarak büyük bir kumar olduğunu ve bu kumarda kaybedenin genellikle çalışanın kendisi olduğunu sözlerine ekliyor.
